Sen jest naszą podstawową potrzebą fizjologiczną. Im młodszy jest człowiek, tym więcej snu potrzebuje. Podczas gdy dorosłym zazwyczaj wystarczy wysypiać się 7-8 godzin na dobę, dla rozwijającego się organizmu jest to zdecydowanie za mało. Ile powinno spać dziecko? Jak zmienia się zapotrzebowanie w różnych etapach życia dziecka – od wieku niemowlęcego aż po nastoletni? Omówimy tu nie tylko kwestię długości nocnego odpoczynku naszych pociech, która jest zalecana dla poszczególnych grup wiekowych, ale także zwrócimy uwagę na jakość snu i czynniki, które mogą ją poprawić. Przeczytaj i dowiedz się więcej, by lepiej zadbać o wysypianie się swojego dziecka!
Sprawdź również: Dlaczego sen jest ważny?
Dowiedz się więcej: Zdrowy sen – o czym należy pamiętać?
Spis treści
Komfortowy i zdrowy sen dziecka – dlaczego jest ważny?
Sen odgrywa bardzo ważną rolę w prawidłowym rozwoju dzieci na wielu płaszczyznach. Zdrowy sen wpływa na rozwój fizyczny. Podczas snu organizm wydziela hormon wzrostu. Jest to szczególnie istotne dla młodego organizmu, który w krótkim czasie przechodzi intensywne zmiany fizyczne.
Niedobór snu powoduje, że zwiększa się także ryzyko otyłości. Deprywacja snu przyczynia się do zwiększonego poziomu kortyzolu (hormonu stresu) we krwi, co skutkuje zwiększonym apetytem i gromadzeniem się tkanki tłuszczowej.
Sen jest również czasem, kiedy organizm regeneruje się i wzmacnia system odpornościowy. Niewystarczająca ilość snu może zwiększać podatność na choroby. Ma to szczególne znaczenie w przypadku młodszych dzieci, które spędzają dużo czasu w zbiorowiskach, takich jak żłobki, przedszkola czy szkoły.
Długość snu ma też wpływ na zdrowie psychiczne. Dzieci, które regularnie nie wysypiają się, częściej doświadczają problemów z kontrolowaniem emocji, są bardziej narażone na zachowania impulsywne, stany przygnębienia, depresję i zaburzenia lękowe.
Zdrowy sen dziecka ma fundamentalne znaczenie dla pamięci, koncentracji i zdolności do nauki. Dobrze wypoczęte dzieci są bardziej skupione, łatwiej przyswajają wiedzę, a podczas snu mózg przetwarza informacje zdobyte w ciągu dnia, co jest kluczowe dla zapamiętywania nowych treści.
Przeczytaj: Jak sen wpływa na pamięć i koncentrację?
Zapotrzebowanie na sen u dzieci w zależności od wieku
O tym, ile dziecko powinno spać, decyduje jego wiek. Choć trzeba mieć na uwadze, że zapotrzebowanie na sen jest też cechą indywidualną, uwarunkowaną przez czynniki genetyczne.
Według amerykańskiej organizacji National Sleep Foundation, która zajmuje się tematyką zdrowego snu, zalecenia dla poszczególnych grup wiekowych są następujące:
Ile snu potrzebuje noworodek?
– noworodki (0-3 miesiące) – potrzebują 14-17 godzin snu na dobę (zdaniem niektórych specjalistów jest to nawet 16-18 godzin),
Ile snu potrzebuje niemowlę?
– niemowlęta (4-11 miesięcy) – zalecana ilość snu dla niemowlaków to 12-15 godzin snu dziennie,
Ile snu potrzebuje roczne dziecko?
– małe dzieci (1-2 lata) – powinny spać 11-14 godzin w ciągu doby,
Ile snu potrzebują dzieci w wieku szkolnym?
– przedszkolaki (3-5 lat) – potrzebują 10-13 godzin na dobę, by się dobrze wyspać,
– dzieci w wieku szkolnym (6-13 lat) – ilość snu dziecka w wieku szkolnym powinna wynosić 9-11 godzin,
Ile snu potrzebują nastolatki i młodzież?
– nastolatki (14-17 lat) – powinny sypiać 8-10 godzin każdej nocy,
– młodzież od 18 roku życia i dorośli powinni starać się sypiać 7-9 godzin.
Zapotrzebowanie na sen może być większe w okresie choroby, szczególnie podczas ostrych infekcji, którym towarzyszy gorączka.
Sprawdź: Ile powinno się spać?
Jak zadbać o wygodny sen dziecka?
Fizjologiczny przebieg snu mogą zakłócać nieodpowiednie warunki do spania. Jak zatroszczyć się o dobrą jakość i ilość godzin snu swojego dziecka? Na jakie czynniki zwrócić uwagę dbając o komfortowy i efektywny sen dziecka?
Priorytetowe znaczenie ma tu odpowiednie wyposażenie sypialni, tj. właściwy materac, poduszka i kołdra oraz pościel. Najodpowiedniejsze materace dla dzieci to materace piankowe i lateksowe, które dobrze dopasowują się do sylwetki malucha. Starsze dzieci mogą sypiać również na materacach sprężynowych. W przypadku młodszych jest to niewskazane, bowiem średnica sprężyn może być zbyt duża, by zapewnić odpowiednie dopasowanie do drobnej budowy ciała.
Przeczytaj: Jaki materac dla dziecka wybrać?
 |
 |
| Materac DOBRANOCKA HILDING dziecięcy | Materac KOŁYSANKA HILDING dziecięcy |
Równie ważna jest twardość materaca. Nie może być on ani zbyt miękki, bo dziecko może się w nim zapadać, przyjmując nieprawidłową postawę, ani zbyt twardy, bo sen nie będzie komfortowy.
Więcej na: Jaka twardość materaca dla dziecka?
Trzeba mieć także na uwadze wymiary powierzchni do spania, by dziecko mogło swobodnie zmieniać pozycję podczas snu. Dla niemowlaków odpowiednim wyborem będzie materac 120×60 cm lub materac 80×160 cm, dla dzieci w wieku szkolnym można wybrać nieco większe rozwiązania jak np. materac 80×180 cm, natomiast dla starszych dzieci i nastolatków warto postawić na materac 80×200, który posłuży przez kilka lat użytkowania.
Jeśli chodzi o poduszkę, według ekspertów nie jest ona potrzebna maluchom do 2. roku życia. A kiedy wprowadzamy poduszkę, warto wybrać model stosunkowo płaski (niski), by kręgosłup układał się liniowo. Kołderka powinna być wykonana z naturalnych materiałów, które pozwalają skórze swobodnie oddychać, zapobiegając nadmiernemu przegrzewaniu. Dobrym wyborem będzie kołdra bawełniana lub bambusowa. To samo dotyczy pościeli. Warto postawić na naturalne, przewiewne tkaniny.
Więcej na: Wymiary materaca dla dziecka – jakie będą odpowiednie?
 |
 |
| Materac FINI JANPOL dziecięcy | Materac LIO JANPOL dziecięcy |
Niemniej ważny jest odpowiedni klimat w sypialni dziecięcej. Temperatura w pokoju powinna wynosić ok. 16-19 stopni Celsjusza, a w przypadku małych dzieci zaleca się, by była wyższa, tj. ok. 18-20 stopni Celsjusza. Warto pomieszczenie wieczorem przewietrzyć. Należy zadbać również o minimalizację hałasu i odpowiednie zaciemnienie sypialni.
Przeczytaj: Jaka jest optymalna temperatura do spania?
Pamiętajmy o wyeliminowaniu przed snem ekspozycji na niebieskie światło emitowane przez ekrany, które może zaburzać rytm dobowy, wpływając na zaburzenia naturalnej produkcji melatoniny (hormonu snu).
Do dobrego odpoczynku nocą przyczynia się również aktywność fizyczna. Wysiłek powoduje zmęczenie, a ono sprawia, że dziecko łatwiej zasypia. Należy jednak pamiętać, że zbyt intensywne ćwiczenia bezpośrednio przed snem mogą być stymulujące i przeszkadzać w zasypianiu.
Dbając o dobry sen swojej pociechy, warto zatroszczyć się również o odpowiednią dietę. Ciężkostrawne posiłki mogą powodować dyskomfort i zakłócać sen. Należy zrezygnować z wszystkich produktów zawierających substancje pobudzające, takich jak cola czy herbata.
Czynnikiem utrudniającym zasypianie bywają też trudne przeżycia i stres. Aby pomóc dziecku w radzeniu sobie w takich sytuacjach, potrzebne jest okazywanie troski i zainteresowania jego problemami oraz nauka regulowania emocji. U nastolatków mogą sprawdzić się techniki relaksacyjne.
 |
 |
| Materac YOUNG PRESTIGE PAN MATERAC dziecięcy | Materac YOUNG PRIME PAN MATERAC dziecięcy |
Dla zdrowego snu ważna jest też regularność. Dziecko powinno mieć stałą porę kładzenia się do łóżka i wstawania. Ustalenie pewnej wieczornej rutyny (która obejmuje np. kolację, kąpiel, czytanie, śpiewanie kołysanek) może pomóc dziecku uspokoić się i przygotować do spania.
Ile powinno spać dziecko?
Zapewnienie dziecku odpowiedniej ilości snu oraz komfortowych warunków do spania jest kluczowe dla jego prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. Sen odgrywa istotną rolę w procesie wzrostu i regeneracji organizmu, wpływa na układ odpornościowy oraz zdolność uczenia się i koncentracji. Dlatego ważne jest, aby rodzice stosowali się do zaleceń dotyczących odpowiedniej długości snu dla poszczególnych grup wiekowych, uwzględniając także indywidualne potrzeby swojego dziecka.
Warto pamiętać, że sen jest niezwykle istotnym elementem w życiu dziecka, który należy pielęgnować i dbać o niego, aby zapewnić maluchowi najlepsze warunki do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania. Ilość snu dziecka oraz jego jakość to niezwykle ważne aspekty wpływające na zdrowy rozwój dziecka.
